Het lijkt erop dat u deze pagina bezoekt op een apparaat met een klein scherm, zoals een mobiele telefoon. We raden u aan om deze pagina op een desktopcomputer te bezoeken voor de beste ervaring.
Keuzes in de energietransitie hebben ruimtelijke consequenties, net als andere ingrepen in de ruimtelijke ordening. Deze website is ontwikkeld om meer duidelijkheid te geven over de ruimte van het totale energiesysteem en de onderlinge afhankelijkheden.
De ruimtelijke implicaties van een zonneveld of windturbine zijn wel bekend, zoals de veiligheidszone die een windturbine met zich meebrengt. In deze zone is bijvoorbeeld geen woningbouw toegestaan. Agrarische functies of zonnevelden zijn wel mogelijk.
Maar voor een goed inzicht in de verschillende ruimtelijke consequenties is meer kennis nodig. Wat is de relatie tussen de keuze voor de opwek van energie en de ruimte die nodig is voor transport, conversie en opslag? Wat betekent het voor de afnemer? En kunnen keuzes aan de kant van de gebruiker ook ruimtelijke gevolgen hebben?
Om antwoord te kunnen geven op deze vragen is hier het energiesysteem schematisch weergegeven. Een goede afweging in de energietransitie vraagt om een brede systeemblik. Keuzes hebben immers onderlinge verbanden: een specifieke keuze kan een andere keuze mogelijk óf juist onmogelijk maken.
Het schema geeft de verschillende onderdelen van het energiesysteem weer, en daarbij de mogelijke onderlinge verbindingen. Elk onderdeel, maar ook elke verbinding, heeft een mogelijke ruimtelijke consequentie. Met een klik op één van de tegels verschijnt een toelichting over wat de ruimtelijke betekenis van dit onderdeel is.
Alle onderdelen van het energiesysteem kennen een eigen ruimtegebruik. Dit is onder te verdelen in direct en indirect ruimtegebruik.
Het direct ruimtegebruik zijn de installaties en de behuizingen. Voorbeelden zijn de pompinstallatie van een geothermiebron, de paneelopstelling van een zonnepark of de voet en rotor van een windmolen.
Indirect ruimtegebruik doelt op de belemmeringen die gelden door de aanwezigheid van het element. Denk hierbij aan de hindercirkel in verband met het geluid. Of de ruimtelijke beperkingen van interferentie tussen energiebronnen. Zo brengen windturbines minder op wanneer deze te dicht bij elkaar staan. Een indirecte ruimtelijke consequentie betekent niet automatisch dat er niets mogelijk is. Sommige combinaties van ruimtegebruik zijn mogelijk, en andere niet. Dit is afhankelijk van functie en ontwerp.
Naast dit primaire ruimtebeslag kent het energiesysteem ook een secundair ruimtelijk gevolg. Met primaire ruimtebeslag wordt de ruimte bedoeld die het object zelf inneemt - in dit schema de tegel die gekozen wordt - en met het secundaire ruimtebeslag worden dan alle verbonden tegels bedoeld; het ruimtelijke gevolg van de gemaakte keuze.
Zowel bronnen als gebruikers hebben andere elementen van het systeem nodig om te functioneren: een windturbine wordt aangesloten op het elektriciteitsnet, en aquathermie heeft geen zin zonder warmte-infrastructuur In het schema zijn deze tegels met elkaar verbonden.
Deze webtool is ontwikkeld door Generation.Energy, Bright en Groen Licht in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Dit is een beta-versie. Als u opmerkingen of verbeteringen heeft dan horen we het graag via info[at]ruimtevoorenergie.nl.
Klik hier voor de achterliggende rapportage, de samenvattende leparello en de bronnenlijst.
